Xalisco Índice Étimo | Historia | Demografía | Notas | Véxase tamén | Menú de navegacióneInformación por entidadLa Diputación Provincial y El Federalismo MexicanoEnciclopedia de los municipios y delegaciones de México. Estado de Jalisco."Resumen"o orixinalInformación por entidad. Superficiee12332963fID003428440041564109110-3ID23409107005586Traballa nel
AguascalientesBaixa CaliforniaBaixa California SurCampecheChiapasChihuahuaCidade de MéxicoCoahuilaColimaDurangoGuanajuatoGuerreroHidalgoIucatánMéxicoMichoacánMorelosNayaritNuevo LeónOaxacaPueblaQuerétaroQuintana RooSan Luis PotosíSinaloaSonoraTabascoTamaulipasTlaxcalaVeracruzXaliscoZacatecas
Estados de MéxicoEstado de Xalisco
castelánMéxicoNayaritZacatecasAguascalientesSan Luis PotosíGuanajuatoMichoacánOcéano PacíficoáreaGuadalaxaratopónimonáhuatltoltecachichimecamexicaNova GaliciaBenito JuárezNayaritGuadalaxara2000
Xalisco
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
| Estado Libre e Soberano de Jalisco | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
 | |||
Lema: n/d | |||
Himno: Himno de Xalisco | |||
| Estado |  México | ||
| Capital | Guadalaxara | ||
| • Poboación | 1.469.140 (2010)[1] | ||
| Cidade máis poboada | Guadalaxara | ||
| Lingua oficial | Ningunha1 | ||
| Forma de goberno | Estado federado | ||
Gobernador | Enrique Alfaro Ramírez MC | ||
| Creación como estado | 16 de xuño de 1823[2] | ||
| Superficie | Posto 7º | ||
| • Total | 78.588 km² | ||
Poboación | |||
| • Total | 7.844.830 (2015) hab. | ||
| • Densidade | n/d | ||
| Fuso horario | UTC-6 | ||
| Código ISO | MX-JAL | ||
1O castelán e 62 linguas indíxenas teñen a mesma validez en todo o territorio mexicano. | |||
Xalisco[3][4] (en castelán: Jalisco) é un dos 31 estados do México. Limita ó norte cos estados de Nayarit, Zacatecas e Aguascalientes, ó leste con Aguascalientes, Zacatecas, San Luis Potosí, Guanajuato e Michoacán, ó sur con Michoacán, Colima e o Océano Pacífico e Nayarit.[5] A súa área é de 78.588 km²,[6] e a súa poboación era de 7.844.830 habitantes en 2050.[1] A capital do estado é a cidade de Guadalaxara, que tamén é a súa cidade máis habitada. En certas partes da capital o nivel de vida é comparábel ao de países como España e Italia, pero tamén ten desigualdades sociais e pobreza nos barrios periféricos. A súa zona metropolitana está formada polos municipios de Zapopan, Juanacatlan, El Salto, Tlaquepaque, Tonalá, Tlajomulco de Zúñiga e Ixtlahuacán del Río.
Xalisco é a cuarta entidade federativa máis poboada de México, e o cuarto estado máis desenvolvido en canto a actividades económicas, industriais, comerciais e culturais por debaixo de México Distrito Federal, Nuevo León e Baixa California.
Índice
1 Étimo
2 Historia
3 Demografía
4 Notas
5 Véxase tamén
5.1 Outros artigos
Étimo |
O topónimo Xalisco identifícase co nome náhuatl de Xālīxco (cfr. náhuatl actual Xālli (area), īxtli (cara), e o sufixo de lugar -co). O seu actual nome provén do náhuatl que significa "sobre a superficie da area".[7]
Historia |
Os primeiros achados arqueolóxicos en Xalisco teñen unha datación de máis de 20.000 anos, eran pobos que se dedicaban á caza e á recolleita de plantas e froitas silvestres. Arredor do 5.000 a.C. comezan a cultivar as primeiras plantas silvestres.
Cando pobos do norte, seguramente por motivos climáticos, migraron ao centro de México e deron lugar a sociedades militaristas ao ter que dominar aos pobos asentados con anterioridade nos territorios nos que se estableceron.
No occidente de México déronse tres vagas migratorias diferentes, a tolteca nos séculos X e XII, a chichimeca, no XII e a mexica no XV. Os nómades nun proceso longo convertéronse en bandas seminómades e posteriormente en comunidades sedentarias como os caxcanes, tecos e tepehuanos (fillos dunha familia chamada uto-aztecana).
Durante a época colonial formou parte da rexón administrativa e política da Nova Galicia. Ao conquistar México a súa independencia de España, cambiouse o seu nome polo de Estado libre y soberano de Jalisco. En 1867 o Presidente Benito Juárez separou o territorio de Nayar. Anos despois este territorio constituíuse como o estado de Nayarit.
Imaxe de Porto Vallarta, Xalisco.
Demografía |
A poboación no Estado de Xalisco era de 6.753.113 habitantes en 2005, dos cales na zona Metropolitana de Guadalaxara vivían 4.000.000 segundo o INEGI do ano 2000.
A taxa de crecemento poboacional xeral para Xalisco foi de 1.8% no período 2000-2005, e estimouse que a poboación economicamente activa era de 1.756.501 persoas en 2002.[8]
Notas |
↑ 1,01,1 Información por entidad (en castelán)
↑ La Diputación Provincial y El Federalismo Mexicano
↑ Forma empregada na Enciclopedia Galega Universal.
↑ Ver entrada de «tequila». Editorial Galaxia, ed. (2007). Diciopedia do século 21 3. Isaac Díaz Pardo, Víctor F. Freixanes, Antón Mascato (edición). p. 2024. ISBN 9788482893600.
↑ Enciclopedia de los municipios y delegaciones de México. Estado de Jalisco. (en castelán)
↑ "Resumen". Cuentame INEGI. Arquivado dende o orixinal o 16 de marzo de 2013. Consultado o 12 de febreiro de 2013.
↑ Información por entidad. Superficie (en castelán)
↑ Consejo Nacional de Población (CONAPO) 2002.
Véxase tamén |
Outros artigos |
- Reino de Nova Galicia
| ||||||||
|
:  | Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre. Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |
Categorías:
- Estados de México
- Estado de Xalisco
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.428","walltime":"0.627","ppvisitednodes":"value":932,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":29957,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1207,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":7,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":8,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5309,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":9,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 528.551 1 -total"," 67.26% 355.507 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 14.16% 74.818 1 Modelo:Primeira_entidade_subestatal"," 12.41% 65.613 1 Modelo:Infobox"," 11.66% 61.612 1 Modelo:Listaref"," 7.29% 38.523 1 Modelo:Cita_libro"," 3.37% 17.815 1 Modelo:EstadosdeMéxico"," 2.06% 10.901 1 Modelo:Navbox"," 1.35% 7.161 1 Modelo:Xeografía_en_progreso"," 1.30% 6.868 1 Modelo:Cita_web"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.256","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3934070,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1255","timestamp":"20190414133319","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Xalisco","url":"https://gl.wikipedia.org/wiki/Xalisco","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q13160","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q13160","author":"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2008-03-07T19:35:50Z","dateModified":"2019-03-05T02:47:35Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Flag_of_Jalisco_%28local%29.svg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":142,"wgHostname":"mw1325"););
