Para ver unha introdución non enciclopédica para os visitantes do que é a Wikipedia, véxase Wikipedia:Acerca de.

Captura de pantalla de wikipedia.org.

A Wikipedia é un proxecto de enciclopedia de contido libre^[1], multilingüe e de contido aberto operativo grazas á organización sen ánimo de lucro Fundación Wikimedia. O seu nome é unha mestura das palabras wiki (unha tecnoloxía para crear páxinas web colaborativas) e enciclopedia. Foi lanzada o 15 de xaneiro do ano 2001 por Jimmy Wales e Larry Sanger^[2], e o seu obxectivo é recadar a suma de todo o coñecemento humano no maior número de linguas^[3]. En 2015 recibiu o Premio Princesa de Asturias de Cooperación Internacional^[4] e o Premio Erasmus^[5].

Proxecto |

A data de abril de 2008, a Wikipedia tiña máis de 10 millóns de artigos en 253 linguas, das que a cuarta parte formaban parte da versión inglesa^[6]. Os artigos da Wikipedia foron escritos de xeito colaborativo por persoas voluntarias ao redor do mundo e case que todos os seus artigos poden ser editados por calquera que teña acceso a este sitio web^[7]. Desde que comezou, a Wikipedia foi obtendo constantemente máis popularidade^[8], e, actualmente, é a maior e máis grande referencia de traballo en Internet^[9][10][11].

Os críticos da Wikipedia obxectan o seu sistema de prexuízos, as súas incoherencias^[12] e a súa política en favor do consenso por riba das credenciais no seu proceso editorial^[13]. A fiabilidade e precisión da Wikipedia tamén son outros asuntos discutidos^[14]. Outras críticas están centradas na súa susceptibilidade ao vandalismo e á adición de información falsa ou non verídica^[15].

Ademais de ser unha referencia enciclopédica, a Wikipedia recibiu a atención principal nos medios de comunicación como unha fonte en liña de noticias de última hora dado que é constantemente actualizada^[16][17].

A versión da Wikipedia en lingua galega, máis coñecida como Wikipedia en galego ou, amigablemente, Galipedia, existe desde o 8 de marzo de 2003 e, actualmente conta coa cifra de 155.366 artigos na súa base de datos^[18][19].

Etimoloxía |

A palabra Wikipedia foi construída a partir de:

• 
  Wiki, que provén de wiki wiki, a cal significa rápido en hawaiano,


• 
  pedia, que provén de paideia (παίδεια), educación en grego clásico.

Isto dá como resultado que Wikipedia significa "educación rápida" ou "enciclopedia rápida".

Historia |

O logotipo de Nupedia.

Jimbo Wales, fundador da Wikipedia.

En marzo do ano 2000, Jimbo Wales creou Nupedia, un proxecto de enciclopedia libre baseado nun ambicioso proceso de revisión por pares, deseñado para facer os seus artigos dunha calidade comparable á das enciclopedias profesionais grazas á participación de eruditos (principalmente doutorandos e académicos), aos que se propuña colaborar de modo non remunerado.

Debido ao lento avance do proxecto, en 2001 creouse un wiki (UseModWiki) vinculado a Nupedia cuxa finalidade inicial era axilizar a creación de artigos de forma paralela, antes de que estes pasasen ao sistema de revisión por expertos. Existe certa polémica entre os fundadores de Nupedia sobre quen lle propuxo orixinalmente a Jimbo Wales a idea de usar un wiki, se Larry Sanger ou ben unha terceira persoa^[20], pero o caso é que o éxito daquel "pequeno proxecto paralelo" (Wikipedia) acabou eclipsando a Nupedia, que deixou de funcionar en 2003.

Larry Sanger, editor responsable da Nupedia, pasou a colaborar coa Wikipedia e traballou activamente na organización e directrices do proxecto, marchando en 2002. Nese ano, Wikipedia abarcaba 26 linguas que se converteron en 46 en 2003, e, a finais de 2004, xa eran 161. Ambas as dúas enciclopedias, Wikipedia e Nupedia, coexistiron ata a extinción da segunda, no ano 2003^[21]. En 2007, a Wikipedia en inglés superou os 2 millóns de artigos, converténdose na maior enciclopedia da historia, superando á Yongle Dadian do ano 1407, que sostivo a marca durante varios séculos^[22].

Características esenciais |

Existen tres características esenciais que representan o proxecto que é a Wikipedia. Estas son as que definen, conxuntamente, a función que ten a Wikipedia na web:

1. A Wikipedia é, ou, polo menos, intenta converterse nunha enciclopedia.


2. Trátase dun wiki, polo que, con pequenas excepcións, pode ser editado por calquera persoa que a visite.


3. Ademais, é de contido aberto e utiliza a licenza GFDL.

Políticas |

Un dos principios da Wikipedia é a imparcialidade.

Os participantes da Wikipedia habitualmente acordan e manteñen un número reducido de políticas básicas para o correcto funcionamento e mantemento do wiki. Para redactar as devanditas políticas, estas deben basearse nas normas básicas dos cinco piares. Entre as políticas máis destacadas atópanse as seguintes:

1. A causa da diversidade de participantes e ideoloxías, que proveñen de todas partes do mundo, a Wikipedia intenta construír os seus artigos da forma máis englobadora posible. O obxectivo non é escribir artigos dende un suposto único punto de vista obxectivo, senón presentar abertamente cada postura sobre un determinado tema.


2. Séguense un número de convencións con respecto ao nomeamento de artigos, optando preferentemente pola versión máis comunmente utilizada na súa respectiva lingua.


3. As conversas acerca do contido e edición dun artigo ocorren nas páxinas de conversa e non na mesma páxina do propio artigo.


4. Existe un número de temas que resultan excluídos de Wikipedia por non constituír artigos enciclopédicos estritamente falando. Por exemplo, Wikipedia non contén definicións de dicionario (como verbos, adxectivos etc.); para iso xa está o Wiktionary (ou Galizionario na correspondente versión en galego).

Vandalismo |

Un dos problemas grandes e constantes da Wikipedia é o vandalismo. Dado que o lema de todas as wikipedias é «a enciclopedia libre que calquera pode editar» («the free encyclopedia that anyone can edit») os vándalos aos que lles gusta estragar o traballo dos demais poden facelo libremente. Estes vandalismos son modificacións parvas ou ofensivas que se fan de artigos da enciclopedia.

Malia os graves problemas que isto semella presentar a simple vista, o vandalismo en xeral non prospera na Wikipedia. Dado que a maior parte do público da Wikipedia ten boas intencións e, daquela, os vandalismos son minoritarios nas edicións diarias, as desfeitas rara vez conseguen permanecer por moito tempo sen seren borradas ou revertidas.

A maioría dos vándalos son anónimos, pois Wikipedia permite a edición dos seus artigos sen rexistrarse previamente. Algúns casos extremadamente raros teñen pasado nos que un usuario rexistrado comete actos de vandalismo reiteradas veces. Estes últimos casos adoitan corresponder coa expresión de motivacións ideolóxicas, culturais ou relixiosas que empurran o vándalo a continuar editando e tentar impoñer as súas crenzas.

Persoal |

Na edición da Wikipedia participan miles de persoas en todo o mundo que son coñecidas como wikipedistas. No ano 2007, segundo un estudo realizado por investigadores da Universidad Rey Juan Carlos de Madrid chamado Wikipedia: A quantitative analysis^[23], constatouse que o número de editores nas 10 maiores wikipedias en número de artigos^[24] fora decrecendo ao superar o número de wikipedistas que abandonaban o proxecto o número dos que se incorporaban. Ademais, a tese predi que isto irá a peor xa que, en palabras de Felipe Ortega, "o número de abandonos tende a medrar cada vez máis rapidamente"^[25].

Notas |

Véxase tamén |

Commons ten máis contidos multimedia sobre:  Wikipedia

Bibliografía |

• 
  Arias Maldonado, M.: Wikipedia. Un estudio comparado Madrid: Documentos del Colegio Libre de Eméritos núm. 5, 2010 (en castelán).


• 
  Martínez, Cristina; Wikipedia, Inteligencia colectiva en la red, Profit editorial, Barcelona, 2012, ISBN 978-84-15-50507-5 (en castelán).

Outros artigos |

• Galipedia


• Fundación Wikimedia


• Licenza de Documentación Libre GNU


• Lista de wikipedias

Ligazóns externas |

• Wikipedia


• Fundación Wikimedia


• MetaWiki


• 
  Artigo no Portal das Palabras