Cabana de Bergantiños Índice Xeografía | Historia | Cultura | Economía | Como chegar | Galería de imaxes | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación43°13′09″N 8°55′48″O / 43.21917, -8.93000www.cabana.galeINEIGE"Evolución do uso do galego por concellos"Páxina do Instituto Nacional de EstatísticaUna empresa canadiense compra la mina de Corcoesto para extraer oroA Xunta dá luz verde ao proxecto sectorial do Parque do Megalitismo da Costa da MortePáxina web de Cabana de BergantiñosCabana de Bergantiñosee6357284347278
AbegondoAmesArangaAresArteixoArzúaA BañaBergondoBetanzosBoimortoBoiroBoqueixónBriónCabana de BergantiñosCabanasCamariñasCambreA CapelaCarballoCariñoCarnotaCarralCedeiraCeeCercedaCerdidoCoirósCorcubiónCoristancoA CoruñaCulleredoCurtisDodroDumbríaFeneFerrolFisterraFradesIrixoaA LarachaLaxeLousameMalpica de BergantiñosMañónMazaricosMelideMesíaMiñoMoecheMonferoMugardosMurosMuxíaNarónNedaNegreiraNoiaOleirosOrdesOrosoOrtigueiraOutesOza-CesurasPadernePadrónO PinoA Pobra do CaramiñalPontecesoPontedeumeAs Pontes de García RodríguezPorto do SonRianxoRibeiraRoisSadaSan SadurniñoSanta CombaSantiago de CompostelaSantisoSobradoAs SomozasTeoToquesTordoiaTouroTrazoVal do DubraValdoviñoVedraVilarmaiorVilasantarVimianzoZas
Cabana de BergantiñosCosta da Morte
provincia da Coruñacomarca de BergantiñosPartido xudicial de CarballoINE2017cabanésbergantiñáncomarca de Bergantiñosprovincia da CoruñaCosta da Morterío AnllónsPontecesoCoristancoZasLaxerío Anllónsría de Corme e LaxeCarballaCesullasCabanaBosqueÁsperaparroquiasrío Anllónsenseadaría de Corme e LaxepiñeiroseucaliptosDolmen de Dombatemegalíticacastro de BorneirocastrexosVía Per Loca MarítimaromanosIdade Modernaséculo XVIIItorre da PenelaRomaría de San Fins do CastroSan Fins do Castrohortacaldo galegoagriculturaganderíamillopatacacarpintería de ribeiraA CoruñaC-552ArteixoPaiosacoA LarachaCarballocomarca de BergantiñosMalpica de BergantiñosBuñoPontecesoBaioZasCoristancoAgualadaNatónSantiago de CompostelaC-545PortomouroSanta CombaZasBaioBorneiroAnos (Santo Estevo)Borneiro (San Xoán)Canduas (San Martiño)Cesullas (Santo Estevo)Corcoesto (San Pedro)Cundíns (San Paio)O Esto (San Xoán Bautista)Nantón (San Pedro)Riobó (San Martiño)A Silvarredonda (San Pedro)
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eagocharu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="gl" dir="ltr"u003Eu003Ctable class="plainlinks fmbox fmbox-system plainlinks" style="background:#fffdf5; border:1px solid #ffc5a6; margin:1em auto 1em auto; padding: 0.5ex; text-align: center;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Ennu003Ctd class="mbox-text" style=""u003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/Carl_Sagan" title="Carl Sagan"u003ECarl Saganu003C/au003Eu003C/bu003E é candidato a u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade" title="Wikipedia:Artigos de calidade"u003Eartigo de calidadeu003C/au003E. u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Votaci%C3%B3ns#Quen_pode_votar?" title="Wikipedia:Votacións"u003ESe reúnes os requisitosu003C/au003E podes u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade/Votaci%C3%B3ns" title="Wikipedia:Artigos de calidade/Votacións"u003Eu003Cbu003Eparticipar na votaciónu003C/bu003Eu003C/au003E. u003C/tdu003Enu003Ctd class="mbox-imageright"u003E u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade/Votaci%C3%B3ns" title="Wikipedia:Artigos de calidade/Votacións"u003Eu003Cimg alt="Cscr-candidate.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/30px-Cscr-candidate.svg.png" decoding="async" width="30" height="25" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/45px-Cscr-candidate.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/60px-Cscr-candidate.svg.png 2x" data-file-width="522" data-file-height="438" /u003Eu003C/au003E u003C/tdu003Enu003C/tru003Enu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Cabana de Bergantiños
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
Coordenadas: 43°13′09″N 8°55′48″O / 43.21917, -8.93000
| Cabana de Bergantiños | |
|---|---|
 | |
 Casa do concello | |
 | |
| Situación | |
Xentilicio[2] | cabanés/cabanesa bergantiñán/bergantiñá[1] |
| Xeografía | |
| Provincia | Provincia da Coruña |
| Comarca | Comarca de Bergantiños |
| Poboación | 4.337 hab. (2018) |
| Área | 99,8 km² |
| Densidade | 43,46 hab./km² |
| Entidades de poboación | 144 repartidas en 10 parroquias |
| Capital do concello | A Carballa (Cesullas) |
| Política (2015) | |
| Alcalde | José Muíño Domínguez (PPdeG) |
| Concelleiros | BNG: 1 PPdeG: 7 PSdeG-PSOE: 3 |
| Eleccións municipais en Cabana de Bergantiños | |
| Uso do galego[3] (2011) | |
| Galegofalantes | 88,66% |
| Na rede | |
| www.cabana.gal | |
| cabana@concello-cabana.es | |
Cabana de Bergantiños é un concello da provincia da Coruña, pertencente á comarca de Bergantiños no Partido xudicial de Carballo.
Segundo o INE a súa poboación no ano 2017 era de 4.347 habitantes dos cales 2.099 eran homes e 2.248 eran mulleres[4](4.446 no ano 2016, 4.552 no 2015, 4.623 no 2014, 4.716 no 2013, 4.759 no 2012, 4.865 no 2011, 4.909 no 2010). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é cabanés[1] ou bergantiñán[1] .
Índice
1 Xeografía
1.1 Situación
1.2 Superficie
1.3 Orografía
1.4 Hidrografía
1.4.1 Ríos
1.4.2 Regatos
1.5 Clima
1.6 Flora
1.7 Demografía
2 Historia
2.1 Prehistoria e Idade Antiga
2.2 Idade Moderna
3 Cultura
3.1 Patrimonio
3.1.1 Patrimonio arqueolóxico
3.1.2 Patrimonio cultural
3.2 Etnografía
3.2.1 Festas e celebracións
3.2.2 Gastronomía
4 Economía
5 Como chegar
6 Galería de imaxes
7 Notas
8 Véxase tamén
8.1 Outros artigos
8.2 Ligazóns externas
Xeografía |
Situación |
Cabana de Bergantiños localízase no extremo occidental da comarca de Bergantiños na provincia da Coruña, en plena Costa da Morte. Limita ao norte co río Anllóns que o separa do concello de Ponteceso, ao leste co concello de Coristanco, ao sur co concello de Zas, e ao oeste co concello de Laxe e co estuario do río Anllóns que forma a fronte máis meridional da ría de Corme e Laxe.
Noroeste: Ría de Corme e Laxe | Norte: Ponteceso | Nordeste: Ponteceso |
Oeste: Laxe |  | Leste: Coristanco |
Suroeste: Laxe | Sur: Zas | Sueste: Coristanco |
Casa das asociacións, edificio no que se atopaba anteriormente a casa consistorial.
Aínda que hoxe en día a capital do concello esta situada no lugar da Carballa, parroquia de Cesullas, nun principio estivo no lugar de Cabana (de aí ben o nome do concello), máis tarde chegou a estar nun edificio, hoxe en día en ruínas, situado no lugar do Bosque e ata hai poucos anos estivo situada no lugar da Áspera en cuxo edificio está agora a Casa das asociacións.
Superficie |
Cabana ten unha superficie de 99,8 km²[5] repartidos en 10 parroquias.
Orografía |
No concello destacan os seguintes montes:
- Borneiro (371 metros de altitude).
- Lourido (312 metros de altitude).
- O Castelo (318 metros de altitude).
- O Gontón.
- Perrol (de 438 metros de altitude).
- Vilariño.
Hidrografía |
O río principal é o Anllóns, que baña o norte do concello e fai de fronteira co concello de Ponteceso. A ladeira oriental do concello encontrase percorrida por varios regatos que teñen os seus correspondentes nacementos nas ladeiras montañosas do concello. A rede fluvial da zona está formada por ríos que dirixíndose cara o norte, verten o seu caudal no río Anllóns.
Ríos |
Vista desde a parroquia de Canduas da desembocadura do río Anllons.
O río Anllóns que atravesa e limita polo norte no seu curso co concello de Ponteceso ata desembocar formando a enseada da Insua que o separa da ría de Corme e Laxe por unha lingua de area, que sae desde O Couto (Ponteceso) chamada A Barra e polo illote de A Tiñosa que de marea baleira forma unha península coa Barra.
Dentro de Cabana os ríos máis importantes són o río Cundíns e o río da Balsa que verten as súas augas no Anllóns.
Regatos |
Río do Reguenco.
Rego dos Muíños, chamado así debido aos numerosos muíños de auga que había e que aínda se conservan, pero nun estado lamentable de conservación. Hoxe en día dispón dunha senda fluvial que permite o paseo a carón do río.
Río da Balsa.
Clima |
O clima neste concello é suave cunha media de 14 °C e unhas precipitacións de arredor dos 1.350 mm.
Flora |
A vexetación cobre aproximadamente o 55% da superficie do concello destacando as repoboacións de piñeiros e eucaliptos que cambiaron a vexetación autóctona.
Demografía |
| Censo total 2014 | 4.623 habitantes |
|---|---|
| Menores de 15 anos | 386 (8.35 %) |
| Entre 15 e 64 anos | 2.828 (61.17 %) |
| Maiores de 65 anos | 1.409 (30.48 %) |
Evolución da poboación de Cabana de Bergantiños Fontes: INE e IGE. | |||||||||||||
1900 | 1930 | 1950 | 1981 | 2004 | 2009 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
| 4.727 | 5.232 | 6.772 | 6.991 | 5.354 | 4.985 | 4.865 | 4.759 | 4.716 | 4.623 | 4.552 | 4.623 | 4.347 | 14 |
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.) | |||||||||||||
Historia |
Prehistoria e Idade Antiga |
Vista da entrada ao dolmen de Dombate custodiada por ídolos de pedra.
O Dolmen de Dombate, símbolo da cultura megalítica galega, e o castro de Borneiro, ambos na parroquia de Borneiro dan fe da poboación na antigüidade no municipio. Ademais existen uns oito recintos castrexos.
A Vía Per Loca Marítima que cruzaría o río Anllóns por Ponteceso camiño de Corme e as minas de Corcoesto[6] dan fe da presenza dos romanos. Tamén aparecen vestixios romanos nas igrexas de Cundíns, Cesullas e Riobo.
Idade Moderna |
Os pazos de Canduas, Corcoesto, Nantón, O Bosque (Cesullas) e a Torre da Penela son vestixios da Idade Moderna, estes últimos atopanse bastante abandonados.
Ao século XVIII corresponden os retablos das igrexas de Nantón e Riobó. Nesta última atópanse os cadaleitos dos Condes da Penela. Nesta mesma parroquia está a torre da Penela.
Cultura |
Patrimonio |
Patrimonio arqueolóxico |
Torre da Penela
- En Cabana de Bergantiños atópanse o Dolmen de Dombate e o castro de Borneiro, os dous na parroquia de Borneiro.
- Na parroquia de Riobo atopase a Torre da Penela.
- No contorno do dolmen de Dombate contruirase o Parque Arqueolóxico do Megalitismo da Costa da Morte que é un dos catro centros de interpretación que constitúen a Rede Galega do Patrimonio Arqueolóxico.[7]
- Na parroquia de Canduas, no lugar de Sinde, está o Castro de Sinde da época da Idade de Ferro
Patrimonio cultural |
- Na parroquia de Cesullas atópase o lugar de San Fins, famoso pola súa romaría.
- Na parroquia de Canduas está a praia de Area das Vacas.
Etnografía |
Festas e celebracións |
Nas festas hai que distinguir entre as oficiais do municipio e as das parroquias.
A Romaría de San Fins do Castro é a festa oficial do concello e celébrase o 1 de agosto na honra de San Fins do Castro.
- Festas das parroquias.
- Anos:
- Santo Estevo, día 26 de decembro.
- Borneiro:
- San Xoán, día 24 de xullo.
- Romaría do Carme do Briño, día 18 de xullo no lugar do Briño.
- Canduas:
- San Bras, día 3 de febreiro.
- Virxe do Carme, o 28 de agosto.
- San Antonio, o 29 de agosto.
- San Martiño, día 11 de novembro.
- San Lucía, día 13 de decembro.
- Cesullas:
- Virxe do Carme, o 1º domingo do mes de xullo no lugar de Neaño.
- Virxe do Carme, o 10 de agosto no lugar de San Fins.
- Santo Estevo, día 29 de decembro.
- Corcoesto:
- Romaría de Santa Mariña do Remuiño, día 22 de xullo
- O Esto:
- San Ramón, o 31 de agosto.
Gastronomía |
Podemos gozar da rica gastronomía da zona onde teñen especial interese os produtos da horta o caldo galego xunto co cocido e os produtos derivados do cocho, así como os lácteos en xeral.
Economía |
A agricultura e a gandería en Cabana teñen un peso de certa importancia na economía municipal sendo os cultivos como o millo e a pataca os que máis destacan neste eido.
En Canduas a carpintería de ribeira tamén ten a súa importancia as beiras do río Anllóns, aínda que a crise que está pasando o sector da pesca esta poñendo en perigo esta actividade.
Como chegar |
Desde A Coruña, chégase pola estrada C-552 que vai ata Fisterra, pasando por Arteixo, Paiosaco e A Laracha e ó chegar a Carballo (capital da comarca de Bergantiños) hai que desviarse cara a Malpica de Bergantiños ata chegar a Buño. Aí cómpre desviarse cara a Ponteceso e despois cara Cabana.
Ao pasar Carballo tamén se pode continuar pola C-552 sen desviarse ata Baio (concello de Zas) pasando por Coristanco, Agualada e Natón (xa en Cabana de Bergantiños).
Desde Santiago de Compostela chégase pola estrada C-545 ata Portomouro, e alí cómpre desviarse cara a Santa Comba, Zas e Baio, e aí coller o desvío cara a Borneiro.
Galería de imaxes |
- Artigo principal: Galería de imaxes de Cabana de Bergantiños.
Cámara do dolmen
Vista xeral das pinturas do dolmen
Macrofotografia das pinturas
Castro de Borneiro
Notas |
↑ 1,01,11,2 Costas González, X.-H. (2016): Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega, páx. 43. Universidade de Vigo. ISBN 978-84-8158-706-7
↑ Véxase no Galizionario.
↑ Neira, Carlos. "Evolución do uso do galego por concellos". Consultado o 14 de outubro de 2014.
↑ Páxina do Instituto Nacional de Estatística
↑ Fernández Carrera, Xan (2001). "Concello de Cabana de Bergantiño". Descubre a Comarca de Bergantiños. p. 193.
↑ hoxe en día están outra vez en estudo para unha posible reapertura Una empresa canadiense compra la mina de Corcoesto para extraer oro
↑ A Xunta dá luz verde ao proxecto sectorial do Parque do Megalitismo da Costa da Morte[Ligazón morta]
Véxase tamén |
 | Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Cabana de Bergantiños  |
Outros artigos |
- Lugares de Cabana de Bergantiños
Ligazóns externas |
- Páxina web de Cabana de Bergantiños
Cabana de Bergantiños en OpenStreetMap.
Cabana de Bergantiños en OpenStreetMap.Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Cabana de Bergantiños | |
|---|---|
Anos (Santo Estevo) | Borneiro (San Xoán) | Canduas (San Martiño) | Cesullas (Santo Estevo) | Corcoesto (San Pedro) | Cundíns (San Paio) | O Esto (San Xoán Bautista) | Nantón (San Pedro) | Riobó (San Martiño) | A Silvarredonda (San Pedro) |
| ||||||||||||||||
| ||||||||
Galicia 
|
: Categorías:
- Cabana de Bergantiños
- Costa da Morte
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.516","walltime":"1.063","ppvisitednodes":"value":1503,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":48053,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":4066,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":2,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":8713,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":3,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 885.490 1 -total"," 14.65% 129.753 1 Modelo:Concello"," 14.58% 129.093 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 13.38% 118.466 1 Modelo:Infobox"," 9.48% 83.928 1 Modelo:Listaref"," 5.47% 48.447 1 Modelo:Cita_web"," 3.62% 32.081 1 Modelo:Coordenadas"," 3.32% 29.388 1 Modelo:Commonscat"," 2.93% 25.933 1 Modelo:Irmáns"," 2.64% 23.384 1 Modelo:ConcellosBergantiños"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.206","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3904392,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1295","timestamp":"20190318160218","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":157,"wgHostname":"mw1333"););
