Coordenadas: 43°13′11″N 9°0′18″O / 43.21972, -9.00500

Laxe
Vista xeral de Laxe
Situación
Xentilicio[1]	laxense
Xeografía
Provincia	Provincia da Coruña
Comarca	Comarca de Bergantiños
Poboación	3.084 hab. (2018)
Área	36,9 km²
Densidade	83,58 hab./km²
Entidades de poboación	6 parroquias
Capital do concello	Laxe
Política (2015)
Alcalde	José Manuel Mouzo Castiñeira (PSdeG-PSOE)
Concelleiros	BNG: 1 PPdeG: 5 PSdeG-PSOE: 5
Eleccións municipais en Laxe
Uso do galego[2] (2011)
Galegofalantes	84,35%
Na rede
www.concellodelaxe.com
info@concellodelaxe.com
v c e

Laxe é un concello da provincia da Coruña, pertencente á comarca de Bergantiños.

Segundo o IGE en 2016 tiña 3.148 habitantes (3.313 no 2012, 3.366 no 2011, 3.417 no 2010).

O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é laxense.

Xeografía |

Situación |

Laxe está situado no noroeste da provincia da Coruña, no corazón da costa da Morte, e no extremo sur da ría que leva o seu nome. Limita ao norte coa ría de Corme e Laxe, ao sur con Vimianzo, ao leste con Cabana de Bergantiños e Zas e ao oeste co océano Atlántico.

Demografía |

Evolución da poboación dende 1900:

Historia |

A historia de Laxe remóntase a tempos prehistóricos, como o demostran os restos aparecidos no castro de Torre da Moa ou o castro de Castrelo. Ata aquí tamén chegaba a vía Per Loca Marítima construída polos romanos para acceder a todo este territorio. Estas terras foron gobernadas na Idade Media polos poderosos condes de Traba, entre os que destaca Pedro Foilaz de Traba. Este nobre, que se autodenominou Conde de Galicia, formou na súa xuventude ao rei Afonso V.

Posteriormente a zona de Laxe pasou a mans da familia Moscoso-Altamira. Outras familias ilustres como os Montero-Núñez tamén exerceron o seu poder en Laxe. A finais do século XII, residen en Soesto o rei Afonso IX e a súa esposa Dona Berenguela, reis de Galicia e León.

No século XIV constrúese a igrexa de Santa María da Atalaia, que tería a misión auxiliar de servir de defensa ante posibles ataques á poboación. Malia iso, no século XVIII a vila foi arrasada polos piratas ingleses.

O 19 de decembro de 1830 afóndese na baía o buque inglés "Adelaide". Procedente de Bristol con rumbo ás Antillas trasportando armas e ouro, o temporal que azoutaba esa noite a costa leva ao capitán Guillermo Dovel a buscar refuxio na ría. Soamente el e un mariño puideron chegar á praia. Ao día seguinte, foron aparecendo os corpos sen vida do resto da tripulación, entre a que se atopaba a muller e o fillo do capitán, que foron enterrados moi preto da igrexa de Santa María. Durante anos, o capitán Dovel volvía a Laxe para visitar a tumba, que na actualidade se atopa nun terreo privado.

Outros ilustres habitantes da vila foron o xeólogo Isidro Parga Pondal (1900 - 1986), que fundou en Laxe un interesante Laboratorio Xeolóxico, unha das institucións xeográficas máis importantes do mundo, e Antón Zapata García, importante poeta que emigrou a Buenos Aires a principios do século XX.

Cultura |

Toponimia |

A orixe do topónimo está na verba laxe, procedente da forma altomedieval lagena, de probable orixe celta.^[3]

Laxe na cultura popular |

Xuntaronse catro un día

os millores deste barrio,

mataron un gato a tiros

e o meteron nun saco.

Vai o gato metido nun saco

vai o gato pra terra de Laxe,

vai o gato metido nun saco

Hai gatiño! xa non volve máis!.

Aquel gato era un artista,

traballaba na ribeira,

agora é un bañista

na praia da castañeira.

Vai o gato metido nun saco

vai o gato pra terra de Laxe,

vai o gato metido nun saco

Hai gatiño! xa non volve máis!.^[4]

Economía |

É unha vila señorial e histórica que sempre tivo un grande arraigo turístico, debido principalmente á súa praia urbana, converténdose no verán nunha vila alegre e de grande encanto.

As fontes de riqueza da poboación do municipio son a agricultura e a pesca. Laxe é unha vila de gran tradición pesqueira, experimentando un grande auxe a mediados do século XX cunha ampla frota de baixura. Na súa lonxa podemos atopar toda clase de peixes e mariscos do día. Nos últimos anos, houbo un claro aumento do turismo.

Infraestruturas portuarias |

As principais actividades que se levan a cabo no peirao de Laxe están relacionadas coa pesca de baixura (motor principal da economía laxense). Así pois, o porto laxense é o único da Costa da Morte que está aumentando tanto o número de capturas como de embarcacións e de traballadores.
Outras actividades que se levan a cabo neste porto son: a descarga de atún e madeira así como tamén de ferro para construción.

Patrimonio |

Patrimonio artístico |

Arqueolóxico

• 
  Castro de Castrelo, castro galaico da Segunda Idade de Ferro.


• 
  Fornela dos Mouros, dolmen no lugar do Aprazaduiro, en Nande.

Civil

• 
  Pazo de Soesto ou de Leis, pazo do século XVI en Soesto.


• 
  Pazo do Aprazaduiro, pazo do século XVI, no lugar do Aprazaduiro, en Nande. Consérvanse só restos e paredes e a capela cos escudos.


• 
  Casa de Carrabete ou do Herdeiro en Serantes.


• 
  Faro de Laxe, de 11 metros de altura, atópase na punta Ínsua do cabo Laxe.


• 
  Casa do Arco, casa gótica do século XV na vila de Laxe.


• Casa do Piñeiro, desaparecida, o seu escudo fica noutra casa da aldea do Piñeiro.


• Torres de Xallóns, desaparecidas, en Sarces. Só se conserva o escudo, que fica en Laxe, na casa de Isidro Parga Pondal.


• Casa do Pombal en Boaño, Traba.


• Casa de Tras do Río, en Traba.


• Casa da Cabanela, en Traba.


• Torres de Mórdomo, desaparecidas, en Mórdomo, Traba.

Relixioso

• 
  Igrexa de Santa María da Atalaia, século XV.


• 
  Igrexa de Santiago de Traba, románica.


• 
  Igrexa de Santa María de Serantes, século XV con partes do século XII.


• 
  Ermida de Santa Rosa de Lima, século XII.

Patrimonio natural |

• Penedos de Traba en Traba., formacións rochosas ás que a erosión deu formas caprichosas.

Praia de Laxe

Ó pé das casas a gran praia de Laxe, resgardada dentro da ría, caracterízase polas súas augas repousadas e limpas, e por ter unha area fina e moi branca.

Esténdese ó longo de case dous quilómetros. Por estar no mesmo centro da Vila de Laxe, conta con servizos propios dunha praia urbana: aparcadoiro para os coches, varias duchas ó longo do areal, autobuses, vixilancia, pasarelas, ramplas de acceso para os minusválidos, paseo marítimo, limpeza diaria, cruz vermella, sinalización do estado do mar, establecementos de hostalería e restauración moi próximos á praia etc.

Praia de Soesto

A praia de Soesto é unha praia de reducidas dimensións -850 metros de extensión-, e caracterízase por ser un areal retirado, tranquilo, de area fina e de augas ás veces mansas e moitas outras feras que rachan coa dureza da costa rochosa do mar aberto. Praia ideal para a práctica do surf e por iso o último fin de semana de agosto ten lugar nas súas augas a celebración de probas deportivas pertencentes ó campionato de España.

Praia de Traba

A praia de Traba é a praia máis grande, agreste, e con máis valor medioambiental de tódalas que hai en Laxe. Ten case tres quilómetros de lonxitude e está rodeada por un inmenso areal, con dunas, marismas e unha lagoa costeira cargada de lendas. O grande interese medioambiental da lagoa e da praia de Traba foi recoñecido ó ser declarada espazo natural co nome de Espazo natural da Lagoa e Dunas de Traba.

Galería de imaxes |

Casa do concello.  Panorámica de Laxe.  Faro de Laxe.  Praia de Traba

Notas |

Véxase tamén |

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Laxe

Outros artigos |

• Lugares de Laxe

v c e Concellos da comarca de Bergantiños     Cabana de Bergantiños Carballo Coristanco A Laracha Laxe Malpica de Bergantiños Ponteceso

v c e Galicia  · Concellos da provincia da Coruña Abegondo Ames Aranga Ares Arteixo Arzúa A Baña Bergondo Betanzos Boimorto Boiro Boqueixón Brión Cabana de Bergantiños Cabanas Camariñas Cambre A Capela Carballo Cariño Carnota Carral Cedeira Cee Cerceda Cerdido Coirós Corcubión Coristanco A Coruña Culleredo Curtis Dodro Dumbría Fene Ferrol Fisterra Frades Irixoa A Laracha Laxe Lousame Malpica de Bergantiños Mañón Mazaricos Melide Mesía Miño Moeche Monfero Mugardos Muros Muxía Narón Neda Negreira Noia Oleiros Ordes Oroso Ortigueira Outes Oza-Cesuras Paderne Padrón O Pino A Pobra do Caramiñal Ponteceso Pontedeume As Pontes de García Rodríguez Porto do Son Rianxo Ribeira Rois Sada San Sadurniño Santa Comba Santiago de Compostela Santiso Sobrado As Somozas Teo Toques Tordoia Touro Trazo Val do Dubra Valdoviño Vedra Vilarmaior Vilasantar Vimianzo Zas